Οι «φέρτε πίσω τα... πληρωμένα»

Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 6 Φεβρουαρίου 2011

Το κίνημα ανυπακοής πάει στα δικαστήρια. Οχι, δεν αναφερόμαστε στις ποινικές διώξεις σε βαθμό πλημμελήματος (φθορά ξένης ιδιοκτησίας, παρακώλυση συγκοινωνιών κ.ά.) που ασκήθηκαν πρόσφατα κατά πολιτών οι οποίοι αρνήθηκαν να πληρώσουν διόδια στις Αφίδνες.

Μιλάμε για τις αγωγές που κατέθεσαν ήδη έλληνες πολίτες κατά των κοινοπραξιών, ζητώντας να τους επιστραφούν, ως αχρεωστήτως καταβληθέντα, τα χρήματα που κατέβαλαν περνώντας από τα διόδια.  


Το αξιοσημείωτο είναι ότι στην περίπτωσή τους το αντικείμενο των αγωγών δεν ξεπερνά τις μερικές δεκάδες ευρώ!

«Πρόκειται για μια δικαστική κίνηση που αντιστρέφει τα πράγματα αλλά και τα επιχειρήματα των επικριτών του κινήματος ανυπακοής», λέει στην «Κ.Ε.» ο δικηγόρος Θεόδ. Μαντάς, ο άνθρωπος που συνέλαβε την ιδέα και πρωτοστατεί στη δικαστική εκκαθάριση του ζητήματος.

Η δικαστική αυτή πρωτοβουλία δεν είναι ανταγωνιστική αλλά συμπληρωματική των κινημάτων «Δεν πληρώνω», τα οποία διογκώνονται σε όλη τη χώρα.

«Οι εταιρείες μάς υποχρεώνουν να καταβάλουμε διόδια για δρόμους για τους οποίους δεν θα έπρεπε ούτε στο παρελθόν αλλά ούτε σήμερα να πληρώνουμε, καθώς δεν πληρούν ούτε κατ' ελάχιστο τους όρους που θέτει η Ε.Ε.», αναφέρουν μεταξύ άλλων στις αγωγές τους οι τέσσερις πολίτες που διεκδικούν την επιστροφή του αντιτίμου των διοδίων.

Οι αιτίες που επικαλούνται είναι πολλές: πλημμελής εκτέλεση του έργου, μη ολοκλήρωση του αυτοκινητόδρομου, υπερβολικές απαιτήσεις των εταιρειών.

Για παράδειγμα, ένας απ' αυτούς ζητεί να του επιστραφούν 72 ευρώ, όσα κατέβαλε δηλαδή στα διόδια της οδού Αθηνών-Πατρών, το διάστημα μεταξύ 9-3-2010 και 8-12-2010. Οπως αναφέρει, η κοινοπραξία έχει εκπληρώσει πλημμελώς τα έργα και τις ενέργειες που προβλέπονται στη σύμβαση παραχώρησης του έργου (24/7/2007) και η οποία την υποχρεώνει να πάρει τα κατάλληλα μέτρα ώστε να διασφαλίζεται η ασφαλής και εύρυθμη εξυπηρέτηση των χρηστών. «Ομως αντίθετα η εταιρεία προέβη σε υπερβολική και παράνομη αύξηση των διοδίων για έργα που δεν έχει ακόμη ολοκληρώσει», τονίζεται στην αγωγή.

Οι πολίτες υποστηρίζουν δηλαδή ότι η επιβολή διοδίων είναι παράνομη και αντίθετη στη χρηστή διοίκηση αλλά και τη σύμβαση, αφού τα διόδια είναι δυσανάλογα με την παρεχόμενη υπηρεσία.

Ενα από τα βασικά νομικά επιχειρήματα των αγωγών είναι το γεγονός ότι οι εταιρείες δεν έχουν εκπληρώσει καμία συμβατική τους υποχρέωση, ιδίως εκείνες που προβλέπουν αποκλειστικές τμηματικές προθεσμίες για παράδοση επί μέρους κομματιών του έργου. Γι' αυτό και οι αυξήσεις που επιβάλλουν στα διόδια, είναι παράνομες, προσθέτουν.

Οι αγωγές στρέφονται κατά των κοινοπραξιών Απιον Κλεος Αυτοκινητόδρομος ΑΕ (Ελευσίνα-Κόρινθος-Πάτρα-Πύργος-Τσακώνα), Νέα Οδός Α.Ε., Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου (ΠΑΘΕ Μαλιακός-Κλειδί) και Μωρέας Α.Ε. (Κόρινθος-Τρίπολη-Καλαμάτα) και έχουν κοινοποιηθεί και στους υπουργούς Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου (που εκπροσωπεί το Δημόσιο) και ΥΠΕΚΑ Τίνα Μπιρμπίλη.

Οπως επισημαίνει ο κ. Μαντάς, παραβιάζεται και η κοινοτική οδηγία, «αφού οι δρόμοι αυτοί δεν αποτελούν "αυτοκινητόδρομους" σε όλο τους το μήκος και δεν παρέχεται η δυνατότητα χρήσης εθνικού οδικού δικτύου σε όλη την επικράτεια. Επομένως η λειτουργία των διοδίων είναι αυθαίρετη και παράνομη», καταλήγει.

Εναλλακτικά νομική βάση των αγωγών, εκτός της παρανομίας στην εκτέλεση των συμβάσεων, προβάλλεται και ο αδικαιολόγητος πλουτισμός των εταιρειών από μη νόμιμη αιτία. Οι πολίτες για να αποφύγουν παρερμηνείες της πράξης τους, δεν ζητούν χρηματική ικανοποίηση για ηθική βλάβη, παρά μόνο την επιστροφή των διοδίων που πλήρωσαν.

Οι πρώτες δίκες θα γίνουν στις 12 Απριλίου στο Ειρηνοδικείο της Αθήνας και οι αποφάσεις αναμένονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον.