Λίβανος: δραματική αύξηση της τιμής του νερού με πρόσχημα την κλιματική αλλαγή

Συνέντευξη με την Ayisha Zaki

Στα πλαίσια της προσπάθειας της ελληνικής κυβέρνησης να «εξυγιάνει» το δημόσιο τομέα, εντάσσεται και η προώθηση ολοκλήρωσης της ιδιωτικοποίησης της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ. Οι αυξήσεις στους λογαριασμούς του νερού θα είναι το πρώτο βήμα στη διαδικασία του ολοκληρωτικού ξεπουλήματος των δημόσιων επιχειρήσεων ύδρευσης (βλ. και προηγούμενη ανάρτηση για το θέμα: http://green-attack.blogspot.com/2010/09/blog-post.html).

Τα επιχειρήματα που θα χρησιμοποιηθούν υπέρ των αυξήσεων θα έχουν οικολογικό περιτύλιγμα. Σε όλο σχεδόν τον κόσμο, από την Βρετανία – όπου οι βροχοπτώσεις είναι περισσότερο από άφθονες – μέχρι το Λίβανο, η κλιματική αλλαγή, η μείωση των αποθεμάτων νερού λόγω ανομβρίας, ξηρασίας κοκ επιστρατεύονται για δικαιολογήσουν την κερδοσκοπία πάνω σ’ έναν εξαιρετικά πολύτιμο φυσικό πόρο.

Τόσο η κλιματική αλλαγή, όσο και η μείωση των αποθεμάτων γλυκού νερού σε παγκόσμιο επίπεδο είναι προβλήματα υπαρκτά. Ωστόσο αυτά, δεν λύνονται με αύξηση στην τιμή του νερού. Μια αύξηση που χτυπά κυρίως τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα και τους φτωχούς του κόσμου. Το πρόβλημα της μείωσης των αποθεμάτων γλυκού νερού αντιμετωπίζεται μόνο με τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό και την ορθολογική διαχείριση του συνόλου των υδατικών αποθεμάτων κάθε χώρας, η οποία περιλαμβάνει συστήματα ανακύκλωσης νερού, αλλαγές στα είδη των αγροτικών προϊόντων που καλλιεργούνται σε κάθε περιοχή και στον τρόπο με τον οποίο αρδεύονται – 70% του γλυκού νερού παγκόσμια καταναλώνεται για την καλλιέργεια αγροτικών προϊόντων – κ.α. 

- Οι κάτοικοι του Λιβάνου ένιωσαν φέτος στο πετσί τους τι σημαίνει κλιματική αλλαγή...

- Στις αρχές Δεκέμβρη και η θερμοκρασία στο Λίβανο ήταν ακόμη γύρω στους 30 βαθμούς κελσίου. Πριν από μερικά χρόνια, αυτή την εποχή είχαμε πολύ χαμηλότερες θερμοκρασίες και συνεχείς βροχοπτώσεις. Φέτος οι βροχές σταμάτησαν το Μάη και από τότε μέχρι τις αρχές του χειμώνα δεν είχε πέσει σταγόνα βρόχινου νερού. Ταυτόχρονα, μέσα στο χειμώνα είχαμε δασικές πυρκαγιές που κράτησαν πάνω από μια εβδομάδα, απειλώντας ακόμη και κατοικημένες περιοχές. Οι κλιματική αλλαγή είναι πλέον εδώ για τα καλά, και η κυβέρνηση την χρησιμοποιεί ως άλλοθι για να επιβάλλει αυξήσεις και ιδιωτικοποιήσεις σε μια σειρά τομείς του δημοσίου όπως είναι η παροχή νερού.

- Τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή με την παροχή νερού στα σπίτια;

- Η κυβέρνηση έχει σταματήσει την παροχή νερού από το κεντρικό δίκτυο και κάθε σπίτι υδροδοτείται από τη δική του δεξαμενή, που γεμίζεται από την εταιρία ύδρευσης. Οι δεξαμενές τοποθετήθηκαν στα περισσότερα σπίτια τα προηγούμενα χρόνια, επειδή η κεντρική παροχή νερού λειτουργούσε μόνο για κάποιες ώρες στη διάρκεια της ημέρας. Ωστόσο αυτό το χειμώνα, το πρόβλημα της μείωσης των αποθεμάτων νερού έχει γίνει εντονότερο από ποτέ και η κυβέρνηση το χρησιμοποιεί για να επιβάλλει τεράστιες αυξήσεις στην τιμή του. 

- Πόσο κοστίζει το γέμισμα της δεξαμενής;

- Κάθε γέμισμα κοστίζει 20 δολάρια Μια οικογένεια μπορεί να χρειαστεί να γεμίσει τη δεξαμενή του σπιτιού της μέχρι και 2-3 φορές το μήνα. Αναγκαζόμαστε δηλαδή πλέον να πληρώνουμε 40-60 δολάρια το μήνα για νερό, όταν προηγουμένως κάθε σπίτι πλήρωνε περίπου 20 δολάρια το χρόνο για την υδροδότησή του. Είναι προφανές ότι όταν ο μέσος μισθός στο Λίβανο είναι γύρω στα 300 δολάρια το μήνα, το ποσό που ζητάνε είναι τεράστιο. Ιδιαίτερα με τα υψηλά ποσοστά ανεργίας και την ταυτόχρονη αύξηση στην τιμή των τροφίμων, οι περισσότεροι άνθρωποι δυσκολεύονται απίστευτα να ανταποκριθούν σε αυτό το κόστος, ωστόσο αναγκάζονται να το πληρώσουν. Πως μπορεί κανείς να ζήσει χωρίς νερό; 

- Ποιο είναι το καθεστώς λειτουργίας και σε τι κατάσταση βρίσκεται η εταιρία ύδρευσης;

- Προς το παρόν παραμένει δημόσια, αλλά με τεράστια προβλήματα υποχρηματοδότησης. Ακόμη και όταν υπάρχουν αρκετές βροχές, ένα σημαντικό ποσοστό του νερού χάνεται στη θάλασσα, επειδή δεν υπάρχουν οι απαραίτητες εγκαταστάσεις για να αξιοποιηθεί. Η εταιρία ύδρευσης δεν έχει πάρει καμία κρατική επιδότηση από τις αρχές της δεκαετίας του 90 και αυτή τη στιγμή έχει τεράστιες ελλείψεις σε προσωπικό και εξοπλισμό. Η κυβέρνηση τώρα λέει ότι θα αξιοποιήσει τα έσοδα από την αύξηση της τιμής του νερού για να βελτιώσει τις υποδομές της εταιρίας. Όλοι ξέρουν ωστόσο, ότι ακόμη κι αν αυτό συμβεί σε ένα βαθμό, (κάτι που η κυβέρνηση όφειλε να είχε κάνει εδώ και πολλά χρόνια), το επόμενο βήμα θα είναι να πουλήσει μια πολύ καλύτερη σε επίπεδο υποδομών, και πολύ πιο κερδοφόρα εταιρία σε ιδιώτες, όπως αρχικά σχεδίαζε. 

- Υπάρχει αντίσταση στα σχέδια ιδιωτικοποίησης και στην αύξηση της τιμής του νερού;

- Το τελευταίο διάστημα υπάρχουν αρκετές διαδηλώσεις έξω από τα τοπικά καταστήματα της εταιρίας, οργανωμένες κυρίως από τοπικές κοινότητες. Το βασικό αίτημα είναι να σταματήσει άμεσα η διακοπή της υδροδότησης των σπιτιών. Το πρώτο πράγμα που ενδιαφέρει τον κόσμο, είναι να έχει κανονική παροχή νερού όπως μέχρι πρόσφατα, και να μη χρειάζεται να γεμίζει τη δεξαμενή του κάθε 1-2 εβδομάδες. Όσο όμως η οικονομική αφαίμαξη συνεχίζεται, όσο ο κόσμος συνειδητοποιεί ότι σε λίγο θα αδυνατεί πλήρως να ανταποκριθεί σε αυτό το κόστος, το θέμα της τιμής του νερού τείνει να κυριαρχεί στις κινητοποιήσεις.