Σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με λιγνίτη και λιθάνθρακα

Τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που λειτουργούν με την καύση λιγνίτη ή λιθάνθρακα προκαλούν αλόγιστη ρύπανση, στον αέρα, το έδαφος, το υπέδαφος, τον υδροφόρο ορίζοντα, αλλά και στην υγεία των πολιτών.

Η τεχνολογία των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) θα μπορούσε να αντικαταστήσει μεγάλο μέρος των συμβατικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, η ηλιακή, αιολική και υδροηλεκτρική ενέργεια θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν με επιτυχία στη χώρα – καθώς υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις π.χ. μεγάλη ηλιοφάνεια, δυνατοί άνεμοι κοκ - αν η κυβέρνηση ήταν διατεθειμένη να επενδύσει σ’ αυτές τις τεχνολογίες. Ωστόσο η λογική που βάζει τα κέρδη πάνω από το περιβάλλον και την υγεία των ανθρώπων υπαγορεύει και την πολιτική που σχετίζεται με την ενέργεια. Έτσι η κυβέρνηση όχι μόνο διατηρεί όλους τους παλιούς λιγνιτικούς σταθμούς (Πτολεμαΐδα, Μεγαλόπολη, Κοζάνη κοκ) αλλά σχεδιάζει και τη δημιουργία καινούριων σταθμών που θα λειτουργούν με λιθάνθρακα – ένα στερεό ορυκτό καύσιμο εξίσου κακής ποιότητας με τον λιγνίτη – στη Μαγνησία (Δήμος Αλμυρού), στην Εύβοια (Μαντούδι), στη Βοιωτία (Άσπρα Σπίτια) και αλλού.

Για να καταλάβουμε καλύτερα όμως τις επιπτώσεις των νέων σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με λιθάνθρακα, αρκεί να ρίξουμε μια ματιά στη λειτουργία των υπαρχόντων λιγνιτικών σταθμών της ΔΕΗ.

Η ελληνική ΔΕΗ, είναι η 5η μεγαλύτερη εταιρία παραγωγής λιγνίτη στον κόσμο, ενώ οι πιο ρυπογόνοι θερμοηλεκτρικοί σταθμοί στην Ευρώπη είναι αυτοί του Αγίου Δημητρίου και της Καρδιάς στην Κοζάνη (σύμφωνα με έκθεση της WWF).

Οι συνέπειες στο περιβάλλον είναι ανυπολόγιστες:

- Οι λιγνιτικοί σταθμοί της ΔΕΗ εκλύουν τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα (CO2)στην ατμόσφαιρα, το οποίο ως γνωστόν είναι η βασική αιτία για την υπερθέρμανση του πλανήτη και το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Σύμφωνα με δημοσίευμα της Ελευθεροτυπίας (Ιός 14/01/2007) οι σταθμοί της ΔΕΗ στην Ελλάδα εκλύουν κάθε χρόνο 43 εκατ. τόνους διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, ποσό που αποτελεί το 40% των συνολικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα της χώρας.

- Οι σταθμοί της ΔΕΗ εκπέμπουν υψηλές ποσότητες μικροσωματιδίων, τα οποία σύμφωνα με έρευνες σχετίζονται με ασθένειες, όπως αναπνευστικά προβλήματα, αλλεργίες ακόμη και καρκινογενέσεις. Ακόμη εκπέμπουν μονοξείδιο του άνθρακα, οξείδια του αζώτου, διοξείδιο του θείου, αρσενικό, κάδμιο, νικέλιο, όλα πολύ επικίνδυνοι ρύποι .

- Η εξόρυξη λιγνίτη έχει ως αποτέλεσμα την απαξίωση ολόκληρων καλλιεργήσιμων εκτάσεων (που υπολογίζεται ότι ήδη ξεπερνούν τα 100.000 στρέμματα και το κόστος των 100 εκατ. ευρώ), αφού στις εκτάσεις αυτές υπάρχουν μεγάλες ποσότητες κάρβουνου, τέφρας και άλλων αδρανών υλικών.

- Δραματικές είναι και οι επιπτώσεις στον υδροφόρο ορίζοντα. Καταρχάς γιατί τα ορυχεία μολύνουν τα επιφανειακά νερά, κι επιπλέον γιατί τα εργοστάσια της ΔΕΗ προχωρούν σε υπεράντληση νερού.

- Τα επικίνδυνα μικροσωματίδια στην περιοχή της Κοζάνης ξεπερνούν τα επιτρεπτά όρια σχεδόν κάθε στιγμή της ημέρας, ενώ η μέση ετήσια τιμή είναι σχεδόν διπλάσια της επιτρεπόμενης. Ο μέσος όρος τιμών στην Πτολεμαΐδα και τη Φλώρινα είναι επίσης πάνω από τα επιτρεπτά όρια.

Τα στοιχεία για τις συνέπειες στην υγεία των πολιτών είναι ενδεικτικά:

- Έρευνα της Μονάδας Αιμοστατικής της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ για την Πτολεμαΐδα (που βασίστηκε στη μελέτη 6.457 πιστοποιητικών θανάτων, από το 1950 έως το 2005) δείχνει ότι τα κρούσματα καρκίνου στην περιοχή αυξάνονται κάθε δεκαετία με ρυθμούς γεωμετρικής προόδου. Σήμερα τα κρούσματα καρκίνου φτάνουν στο 30,5 %, που πρακτικά σημαίνει ότι ένας στους τρεις θανάτους που σημειώνονται στην περιοχή προκαλείται από καρκίνο! Επιπλέον, μειώνεται ο μέσος όρος ηλικίας θανάτου στην περιοχή.

- Μελέτη που έχει γίνει σε παιδιά ηλικίας 9-12 ετών στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας έδειξε ότι παρατηρούνται ιδιαίτερα υψηλές συχνότητες ρινίτιδας και βρογχίτιδας στην Πτολεμαΐδα, την Κοζάνη και τη Φλώρινα.

- Σύμφωνα με στοιχεία του τοπικού νοσοκομείου της Πτολεμαΐδας, το 80% των μαθητών της Πτολεμαΐδας εμφανίζει κάποιου είδους βλάβη στο αναπνευστικό.

Όλα τα παραπάνω στοιχεία, αποτελούν τρανταχτή απόδειξη ότι η δημιουργία νέων συμβατικών εργαστασίων ηλεκτροπαραγωγής σε οποιαδήποτε περιοχή θα έχει εξαιρετικά βλαβερές συνέπειες, οι οποίες μάλιστα μεγιστοποιούνται από την έλλειψη συντήρησης και ανανέωσης των φίλτρων τους. Είναι ενδεικτικό ότι το 2006 ο τότε δήμαρχος της Μεγαλόπολης είχε καταγγείλει ότι το εργοστάσιο της ΔΕΗ στην περιοχή δεν είχε αλλάξει τα φίλτρα του από το 1970 (!), οπότε και δημιουργήθηκε. Η απάντηση της διοίκησης της ΔΕΗ ήταν ότι κάτι τέτοιο δεν τη συμφέρει οικονομικά!

Απαιτούμε:

- Να αντικασταθούν σταδιακά όλοι οι συμβατικοί ηλεκτροπαραγωγικοί σταθμοί της ΔΕΗ με σταθμούς που να λειτουργούν με τεχνολογίες που βασίζονται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ).

- Μέχρι την αντικατάστασή τους, οι συμβατικοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ να συντηρούνται και να αλλάζουν τακτικά τα φίλτρα τους. Είναι εγκληματικό το κόστος αυτών των εργασιών να λειτουργεί ως δικαιολογία για την μη τέλεσή τους. Δεν ανεχόμαστε τα κέρδη να μπαίνουν πάνω από τις ζωές μας και την προστασία του περιβάλλοντος

Προφανώς η κυβέρνηση δεν πρόκειται να κάνει τίποτε από τα παραπάνω από μόνη της. Γι’ αυτό το λόγο πρέπει να αγωνιστούμε για την προστασία του περιβάλλοντος και τελικά για την ίδια μας τη ζωή.

Μαρία Καπαράκη, GreenAttack Βόλου